Hai bộ Luật này đã làm rõ về các hành vi và tăng chế tài xử lý nghiêm khắc hơn đối với hành vi chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT của người sử dụng lao động, nhằm bảo vệ tối đa các quyền lợi an sinh thiết thân của người lao động.
Phân định rõ 2 hành vi chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT
Luật phân định rõ giữa hai hành vi vi phạm chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT nhằm có chế tài xử lý phù hợp.
Chậm đóng BHXH, BHYT là hành vi:
- Chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền BHXH, BHYT kể từ sau ngày đóng BHYT chậm nhất;
- Không lập danh sách hoặc lập không đầy đủ người lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHYT trong thời gian 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định.
Trốn đóng BHXH, BHYT là hành vi:
- Không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định;
- Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH, BHYT chậm nhất theo quy định và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định.
Tăng trách nhiệm người sử dụng lao động hành vi chậm đóng BHXH, BHYT
Theo khoản 8, Điều 13, Luật BHXH năm 2024 quy định: Người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động theo quy định của pháp luật nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Luật, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.
Theo khoản 4, Điều 49, Luật BHYT năm 2024 quy định: Cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHYT cho người lao động, phải hoàn trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi, mức hưởng BHYT mà người lao động đã phải tự chi trả do chưa được tham gia BHYT.
Hình sự hóa hành vi trốn đóng BHXH
Theo quy định tại Điều 40, 41 của Luật BHXH năm 2024 và Điều 49 của Luật BHYT năm 2024, các chế tài xử lý các hành vi vi phạm được tăng cường và cụ thể hóa so với Luật BHXH, Luật BHYT hiện hành:
Đối với hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT: Bắt buộc phải nộp đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng; Nộp thêm số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BHYT chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng vào quỹ BHXH, BHYT; Bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; Không được xét tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.
Riêng với hành vi trốn đóng (06 tháng trở lên), người sử dụng lao động còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật (Điều 216 Bộ Luật hình sự). Đây là điểm mới, thể hiện rõ sự nghiêm khắc trong công tác quản lý nhà nước về BHXH, BHYT.
Việc áp dụng mức lãi suất phạt cố định hàng ngày, kết hợp với các chế tài mạnh mẽ tại hai bộ Luật BHXH, BHYT lần này đang được cho là sẽ góp phần hiệu quả hơn nữa trong việc nâng cao tính răn đe, ngăn chặn tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT, tăng cường tính tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT thời gian tới.
Xử lý chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế phát sinh trước ngày 01/7/2025
Hai bộ Luật bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế năm 2024 cũng có quy định chuyển tiếp cụ thể đối với các khoản nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế chưa hoàn tất tính đến ngày 30/6/2025. Cụ thể như sau:
Khoản 12, Điều 141, Luật bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định: “Đối với số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp mà người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng theo quy định của Luật số 58/2014/QH13, Luật Việc làm số 38/2013/QH13 nhưng đến hết ngày 30/6/2025 mà không đóng hoặc không đóng đầy đủ thì được xử lý theo quy định về chậm đóng, trốn đóng của Luật này”.
Điểm d, khoản 5, Điều 3, Luật bảo hiểm y tế năm 2024 quy định: “Đối với số tiền bảo hiểm y tế mà người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng theo quy định của Luật bảo hiểm y tế số 25/2008/QH12 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều Luật số 32/2013/QH13, Luật số 46/2014/2013, Luật số 97/2015/QH13, Luật số 35/2018/QH14, Luật số 68/2000/QH14 và Luật số 30/2023/QH15 nhưng đến ngày 30/6/2025 mà không đóng hoặc không đóng đầy đủ thì được xử lý theo quy định về chậm đóng, trốn đóng của Luật này”.
Ketoan.biz
Biểu tượngBiểu tượng